28 Μαρτίου 2024

-ιβ-


μπρος στη θάλασσα 
σκάβουν οι λέξεις άμμο
ώρα δειλινή


27 Μαρτίου 2024

Και μη ρωτάς γιατί θλιμμένος είμαι [Ορέστης Αλεξάκης]


ΚΑΙ ΜΗ ΡΩΤΑΣ ΓΙΑΤΙ ΘΛΙΜΜΕΝΟΣ ΕΙΜΑΙ

Είναι που πίσω απ' τη σιωπή σου ταξιδεύουν 
τα καραβάνια 
των λησμονημένων

Είναι που μες στα μάτια σου σαλεύουν 
σκιές νεκρών 
μορφές αγαπημένων

Είναι που μοιάζεις με ταξίδι στο αχανές 
Είναι που δρόμους άλλους φανερώνεις

Είναι που κλείνεις τις 
καταπακτές 
και στο καινούριο θαύμα ξημερώνεις

Είναι που μες στο φέγγος σου αγρυπνώ 
σα να πιστεύω πως 
υπάρχω ακόμα

Είναι που σου χρωστώ πολύ ουρανό 
Κι εγώ δεν έχω παρά λίγο χώμα

26 Μαρτίου 2024

[στη ρεματιά «Γκούρα», στον Κιθαιρώνα, 24.03.2024]

Στο παρόν παρουσιάζονται εικόνες από τη ρεματιά τής «Γκούρας» (σ.σ. η λέξη γκούρα, τοπωνύμιο που έχουμε συναντήσει στην Πάρνηθα, στην ορεινή Κορινθία, στον Κιθαιρώνα κ.λπ., είναι αρβανίτικη και σημαίνει πηγή), που βρίσκεται ανατολικά τού λόφου «Λεστόρι», βόρεια και πάνω από το χωριό Βίλια, στις ανατολικές πλαγιές τού Κιθαιρώνα. Η διαδρομή, εύκολη, περί τα 10 χλμ. μήκους, υψομετρικής διαφοράς 270 μ. και διάρκειας 4 ωρών με τις στάσεις κυρίως στο εκκλησάκι «Παναγία Γκούρας» και τους παλιούς νερόμυλους,  την οποία ακολουθήσαμε έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia:


























Ξεκινήσαμε από τη βρύση / πηγή «Τσίας» και μέχρι του σημείου, που ο δασικός χωματόδρομος διακλαδίζεται στο μονοπάτι που ανεβαίνει προς το καταφύγιο του «Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Ελευσίνας – Βαγγέλης Τσάκος» και σε αυτόν που συνεχίζει στις βορειοδυτικές πλαγιές του λόφου «Λεστόρι», ακολουθήσαμε τη διαδρομή την οποία είχαμε ακολουθήσει πριν δύο βδομάδες.

Εκεί πήραμε για λίγο το δασικό χωματόδρομο, βορειοανατολικά, τον οποίο αφήσαμε για να ανεβούμε στη Λάκκα «Φίχθι», αρχικά ακολουθώντας ένα σύντομο χωματόδρομο μέχρι που καταλήγει σε μια περιοχή με πεσμένα, λιγοστά, σκουριασμένα σίδερα και πλέγματα περίφραξης (μάλλον παλιά στάνη) και στη συνέχεια ένα υποτυπώδες μη σηματοδοτημένο μονοπάτι. Στη Λάκκα «Φίχθι», υπάρχει βάραθρο αλλά στο σημείο που υποδείκνυε ο χάρτης βρήκαμε λίγες πέτρες σκορπισμένες – μάλλον θα το έχουνε σκεπάσει. Η Λάκκα είναι κατασκαμμένη από αγριογούρουνα.:




















Από εκεί κατεβήκαμε την πλαγιά, μες στο ελατοδάσος, μέχρι το δασικό χωματόδρομο και κινηθήκαμε ανατολικά.
Στην επόμενη εικόνα, η θέα προς τα βόρεια.:


















Σύντομα φτάσαμε στο σημείο που ο δασικός χωματόδρομος στρέφεται νοτιοανατολικά. Εκεί, στα ανάντη τού ρέματος τής «Γκούρας», υπάρχει ένα εικονοστάσι.:





















Συνεχίσαμε στο δασικό χωματόδρομο. Να σημειωθεί ότι υπάρχει και μονοπάτι, στην αντίπερα όχθη τής ρεματιάς και πιο χαμηλά προς την κοίτη της. Ακολουθούν εικόνες από την εν λόγω ρεματιά.:


















-κάτω από το χωματόδρομο, μια δεξαμενή νερού, που τροφοδοτείται με νερό από πηγή λίγο πάνω από το χωματόδρομο.:


















-πολύ κοντά στο εκκλησάκι «Παναγία Γκούρας», ερείπια γκρεμισμένου κτιρίου με ξερολιθιά.:


















-το εκκλησάκι τής «Παναγίας Γκούρας», χτισμένο δίπλα σε πηγή, που μέχρι και μετά τα μέσα τού 20ου αι. τροφοδοτούσε με νερό τα Βίλια (κατόπιν τα Βίλια αρχίσανε να τροφοδοτούνται με νερό από το Μόρνο). Στις τρεις τελευταίες από τις κάτωθι εικόνες διακρίνεται τσιμεντένιο κτίσμα, μες στο βράχο, το οποίο θυμίζει πολύ έντονα γερμανικά πολυβολεία πάνω από τη διώρυγα τού ισθμού τής Κορίνθου. Αν σκεφτούμε πώς στα χρόνια τής κατοχής, στα Βίλια, υπήρχε μόνιμα εγκατεστημένη στρατιωτική γερμανική μονάδα και πως η υπόψη πηγή τροφοδοτούσε αποκλειστικά με νερό τα Βίλια, είναι προφανές ότι πρόκειται για γερμανικό φυλάκιο να προστατεύονται οι εγκαταστάσεις συλλογής και μεταφοράς τού νερού στα Βίλια.:






























-τα ερείπια των τριών νερόμυλων (χτισμένων με πέτρες και συνεκτικό υλικό με βάση τη λάσπη), κάτω από το εκκλησάκι, σχεδόν σε ευθεία γραμμή, οι οποίοι λειτουργούσανε μέχρι το 1918 με άγνωστη ημερομηνία κατασκευής, αλλά σίγουρα πριν τα μέσα τού 19ου αι. (σ.σ. κατάντη τού ρέματος τής «Γκούρας», προς την είσοδο τού χωριού, υπάρχουν ερείπια άλλων δύο νερόμυλων)




















--του πρώτου με τη χαρακτηριστική συκιά:



























--και του δεύτερου, όπου διασώζονται, σχετικά καλύτερα από τους άλλους, και τα μέρη τού κτίσματος που βρισκότανε η φτερωτή:




























-από τη διαδρομή (το video) κι ένα βραχώδες μέρος, που περνά ο δασικός δρόμος (σ.σ. κατά τόπους σημείο απόθεσης σκουπιδιών…), σχηματίζοντας πέταλο, που περάσαμε φεύγοντας από την περιοχή με το εκκλησάκι και τους μύλους προς τη βρύση / πηγή «Τσίας». Το μοναδικό δέντρο είναι ετοιμόρροπο και τρίζει στον αέρα ενώ (δεν έβγαλα φωτογραφία) κρέμεται, στο χαμηλό κομμένο κλαδί, το δέρμα με το τρίχωμα νεκρής αλεπούς, το σώμα τής οποίας θα φαγώθηκε από κοράκια ή μυρμήγκια. Ασχολίαστο (…)






25 Μαρτίου 2024

Τσάμικος [Νίκος Γκάτσος]


Τσάμικος

Στα κακοτράχαλα τα βουνά
με το σουράβλι και το ζουρνά
πάνω στην πέτρα την αγιασμένη
χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι.
Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής
κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

Δική τους είναι μια φλούδα γης
μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς
για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα
απ’ το τσακάλι και την αρκούδα.
Δες πως χορεύει ο Νικηταράς
κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.

Από την Ήπειρο στο Μοριά
κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά
το πανηγύρι κρατάει χρόνια
στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια.
Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεός
και δραγουμάνος του ο λαός.








24 Μαρτίου 2024

Άνοιξη μ.Χ. [Γιώργος Σεφέρης]


Άνοιξη μ.Χ.

Πάλι με την άνοιξη
φόρεσε χρώματα ανοιχτά
και με περπάτημα αλαφρύ
πάλι με την άνοιξη
πάλι το καλοκαίρι
χαμογελούσε.

Μέσα στους φρέσκους ροδαμούς
στήθος γυμνό ώς τις φλέβες
πέρα απ’ τη νύχτα τη στεγνή
πέρα απ’ τους άσπρους γέροντες
που συζητούσαν σιγανά
τί θα ’τανε καλύτερο
να παραδώσουν τα κλειδιά
ή να τραβήξουν το σκοινί
να κρεμαστούνε στη θηλιά
ν’ αφήσουν άδεια σώματα
κει που οι ψυχές δεν άντεχαν
εκεί που ο νους δεν πρόφταινε
και λύγιζαν τα γόνατα.

Με τους καινούριους ροδαμούς
οι γέροντες αστόχησαν
κι όλα τα παραδώσανε
αγγόνια και δισέγγονα
και τα χωράφια τα βαθιά
και τα βουνά τα πράσινα
και την αγάπη και το βιος
τη σπλάχνιση και τη σκεπή
και ποταμούς και θάλασσα·
και φύγαν σαν αγάλματα
κι άφησαν πίσω τους σιγή
που δεν την έκοψε σπαθί
που δεν την πήρε καλπασμός
μήτε η φωνή των άγουρων·
κι ήρθε η μεγάλη μοναξιά
κι ήρθε η μεγάλη στέρηση
μαζί μ’ αυτή την άνοιξη
και κάθισε κι απλώθηκε
ωσάν την πάχνη της αυγής
και πιάστη απ’ τ’ αψηλά κλαδιά
μέσ’ απ’ τα δέντρα γλίστρησε
και την ψυχή μας τύλιξε.

Μα εκείνη χαμογέλασε
φορώντας χρώματα ανοιχτά
σαν ανθισμένη αμυγδαλιά
μέσα σε φλόγες κίτρινες
και περπατούσε ανάλαφρα
ανοίγοντας παράθυρα
στον ουρανό που χαίρονταν
χωρίς εμάς τους άμοιρους.
Κι είδα το στήθος της γυμνό
τη μέση και το γόνατο
πως βγαίνει από την παιδωμή
να πάει στα επουράνια
ο μάρτυρας ανέγγιχτος
ανέγγιχτος και καθαρός,
έξω απ’ τα ψιθυρίσματα
του λαού τ’ αξεδιάλυτα
στον τσίρκο τον απέραντο
έξω απ’ το μαύρο μορφασμό
τον ιδρωμένο τράχηλο
του δήμιου π’ αγανάχτησε
χτυπώντας ανωφέλευτα.

Έγινε λίμνη η μοναξιά
έγινε λίμνη η στέρηση
ανέγγιχτη κι αχάραχτη.

16 Μαρτίου 1939



Στις 15 Μάρτη 1939, ο Εμίλ Χάτσα, πρόεδρος και ο Φράντισεκ Χβαλκόβσκι, υπουργός εξωτερικών, της Τσεχοσλοβακίας, επισκέπτονται τον Χίτλερ, ο οποίος τους ανακοίνωσε ότι η εισβολή στη χώρα τους έχει αποφασιστεί και τους καλούσε να αποφασίσουνε μεταξύ αντίστασης, που θα συντριβόταν άμεσα, ή ειρηνικής παράδοσης. Ο πρόεδρος Χάτσα υπόγραψε έγγραφο ότι η μοίρα τού λαού τής Τσεχοσλοβακίας (σ.σ. των λαών στην πράξη) παραδιδότανε στα χέρια τής Γερμανίας. Λίγες ώρες μετά οι γερμανικές ναζιστικές δυνάμεις εισβάλανε και καταλάβανε χωρίς αντίσταση την Τσεχοσλοβακία και την επόμενη, 16 Μάρτη 1939, ανακήρυξαν ως γερμανικά προτεκτοράτα τις επαρχίες τής Βοημίας και της Μοραβίας με τον Χάτσα να παραμένει πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας. Στο εξαιρετικό ποίημα αυτό για τον ερχομό τής Άνοιξης, ο Γιώργος Σεφέρης, καταδικάζει την ηγεσία τής Τσεχοσλαβακίας (τους γέροντες) που παραδώσανε αμαχητί τη χώρα τους, στους ναζιστές, και φαλκιδέψανε το μέλλον των παιδιών τους.                   

Ενδεικτικά για την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία: kathimerini.gr/istoria. 

23 Μαρτίου 2024

"η τέχνη ενός ζωγράφου" [Θωμαή Ζορμπάκη]

"η τέχνη ενός ζωγράφου"

του ζήτησαν να ζωγραφίσει την αγάπη
-με γαλάζια, πράσινη νερομπογιά
σαν θάλασσα κυλά και ταξιδεύει...-
τότε άλλοι θέλησαν να της δώσουν μονιμότητα
μια δουλειά, ένα σπίτι, μια εκκλησία
άλλοι, φώτα και παράσταση
άλλοι ντύθηκαν πουλιά να την εξερευνήσουν...
και ήσαν τόσοι πολλοί που γυρέψαν στην έκφραση
το όνομα της ελευθερίας και της εξέλιξης...
και πήγαν τα μωρά τους να μιμηθούν
να μάθουν να αντιλαμβάνονται το ιδεατό

22 Μαρτίου 2024

[στη σπηλιά «της συκιάς», στο όρος Αιγάλεω, 21.03.2024]

Για το λόφο, στο ανατολικό μέρος τού όρους Αιγάλεω, ο οποίος βρίσκεται βόρεια τής συνοικίας Άγιος Χριστόφορος – Νεάπολη, στη Νίκαια Πειραιά, βορειοδυτικά τού δήμου Κορυδαλλού και δυτικά / νοτιοδυτικά τής συνοικίας Σχιστού Κορυδαλλού, νότια τής περιοχής με κεραίες κινητής τηλεφωνίας: Κέντρο Εκπομπής "Πυροβολεία Αιγάλεω" και ανατολικά τής ρεματιάς, η οποία τον χωρίζει από το λόφο με την Κόκκινη Σπηλιά, έχουμε αναφερθεί πριν 2,5 μήνες και τις δύο σπηλίτσες στο δυτικό του άκρο.

Αφορμή για το παρόν αποτέλεσαν οι πληροφορίες πού μου έδωσε ο κ. Τάσος Λύτρας, τον οποίο και ευχαριστώ ιδιαίτερα, για μια σπηλιά, «της συκιάς» (από τη συκιά που βρίσκεται στην είσοδό της), στη θέση 37°59’37’’N 23°38’08’’E, στις ανατολικές πλαγιές του ανωτέρω λόφου.

Για να την προσεγγίσει κανείς μπορεί είτε να ανέβει το λόφο, εκτός μονοπατιού, από ανατολικά, από τις συνοικίες «Σχιστό Κορυδαλλού» ή «Καραβάς Νταμάρια», που θα ήτανε, υποθέτω, ευκολότερο αλλά, στην υπόψη περιοχή / πλαγιά, υπάρχουνε διάσπαρτα σπίτια μες σε περιφραγμένα ή όχι οικόπεδα, ενίοτε με σκυλιά, και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί σοβαρό πρόβλημα είτε κατεβαίνοντας, επίσης εκτός μονοπατιού, από την οδ. Αθανασίου Διάκου, στο ύψος των κεραιών κινητής τηλεφωνίας, που είναι η διαδρομή την οποία ακολούθησα και έχει σημειωθεί στο χάρτη από τη wikimapia (κάτω από τον οποίο έχω επισυνάψει και χάρτη από το Google maps για να φανεί το ανάγλυφο):

































Ακολουθούν εικόνες από
-τη σύντομη διαδρομή μέχρι τη σπηλιά «της συκιάς». Δυστυχώς στις πρώτες δεκάδες μέτρα υπάρχουνε πολλά διάσπαρτα σκουπίδια από άτομα που αγναντεύουνε, σε εισαγωγικά ή μη, τη θέα από ψηλά, από πρόχειρο χώρο στάθμευσης, στην οδό Αθανασίου Διάκου, και αμφιβάλω αν, έχοντας προβλέψει τις εικόνες στο δρόμο προς τιμήν του, θα απαντούσε αρνητικά στην πρόταση τού Ομέρ Βρυώνη...:





















-τη σπηλιά «της συκιάς»:

--την είσοδό της, η οποία είναι έντονα επικλινής – ο πρώτος θάλαμος βρίσκεται περί τα δύο μέτρα κάτω – αλλά η συκιά κατά κάποιο τρόπο διευκολύνει το κατέβασμα, παρέχοντας ασφαλή στηρίγματα / σημεία να πιαστείς και τον κύριο θάλαμο. Έχει, με μια πρόχειρη ματιά, διαστάσεις πάνω από 5Χ4 μ. και αντίστοιχο ύψος. Δεξιά, όπως μπαίνεις, υπάρχει πέρασμα, με ξερολιθιά μπροστά του, προς ένα μικρότερο αλλά ευρύχωρο θάλαμο. Αριστερά, στο βάθος, όπως μπαίνεις, υπάρχει επιμήκης σχισμή, που την προχωρά κανείς άνετα, αρκετών μέτρων μήκους. Η οροφή τής σπηλιάς είναι ελαφρά καπνισμένη.:



























--το θάλαμο δεξιά:




















--την επιμήκη σχισμή, η οποία μετά από καμιά 8αριά μ., καταλήγει σε δύο ρηχές εσοχές στο πέτρωμα στο βάθος της. Στην υπόψη σχισμή υπάρχει και ενεργή σταγονορροή.:


























--την είσοδο τής σπηλιάς, από μέσα προς τα έξω (πλην της πρώτης, που αφορά μικρή τρύπα δίπλα στην είσοδο):




















-μια ξερολιθιά (παλιά στρούγκα;), από την οποία πέρασα επιστρέφοντας, ακολουθώντας ένα υποτυπώδες μονοπάτι (το οποίο διακρίνεται οριακά αλλά μάλλον περισσότερο ανεβαίνοντας από τη σπηλιά «της συκιάς» – κατεβαίνοντας δεν το είχα δει), το οποίο περνά βορειότερα και κάτω από το πιο ψηλό σημείο τού λόφου, και μια σπηλίτσα στο βράχο πίσω από την ξερολιθιά: